Systemisch werk: familieopstellingen

Gevoelsmatig weten de meeste mensen dat hun familie van herkomst grote invloed heeft op de manier waarop zij in het leven staan. Maar op het moment dat ze tegen persoonlijke problemen aanlopen, vergeten mensen meestal naar het grotere verband te kijken. Ze maken zichzelf verwijten en zoeken de oorzaak bij zichzelf. Na meerdere pogingen om hun gedrag te veranderen, trekt men vaak de conclusie dat verandering niet mogelijk is en dat ze er mee zullen moeten leren leven.

Als we volwassen zijn, ervaren we onszelf in de eerste plaats als individu, maar schijn bedriegt. Je begon als loyaal lid van een familie en daar liggen je wortels. In veel culturen zien we nog steeds dat de eer van de familie veel en veel belangrijker is dan het welzijn van het individu. In onze individualistische samenleving lijken we ons los te hebben gemaakt van de ‘knellende familiebanden’, maar ook daarin bedriegt de schijn. De geschiedenis van je familie is ook jouw geschiedenis. Die draag je mee in je genen, zoals de kleur van je ogen en haren. Ook trauma’s kunnen van generatie op generatie worden doorgegeven. De emoties die je ervaart en de (soms verkeerde) keuzes die je maakt, lijken soms totaal niet te passen bij wat je wil en de omstandigheden waarin je je bevindt. De kans is groot dat je dan in belangrijke mate onbewust leeft volgens oude familiepatronen. Met behulp van familieopstellingen kun je die patronen zichtbaar maken en je ervan bevrijden.

Disbalans in je familie systeem.

Familieopstellingen geven je de mogelijkheid om de belemmerende (en soms zelfs verstikkende) invloeden van je familiesysteem te veranderen in een krachtige hulpbron. Een effectieve manier om in balans te komen met jezelf.

Wat zijn familie opstellingen?

Bij een familieopstelling wordt een ruimtelijke voorstelling gemaakt van de familie waartoe je behoort. Dit kan bijvoorbeeld je gezin van herkomst zijn maar er kan ook gekeken worden naar jezelf in je huidige situatie/relatie.

Wanneer je een opstelling doet dan plaatst je – vanuit je gevoel – representanten( andere mensen die aanwezig zijn en op zich niets van je vraag weten) voor jezelf en voor leden uit je familiesysteem in de ruimte. Het is heel bijzonder om te merken dat de representanten in de opstelling toegang krijgen tot de gevoelens en de onderlinge verhoudingen van diegene die zij representeren. Ze staan in de energie van die persoon. De opstelling maakt patronen zichtbaar die zich in het familiesysteem voordoen. De begeleider/therapeut gaat opzoek naar een opstelling die een positieve uitwerking heeft op het individu en op het totale systeem. Wat zich in het familiesysteem afspeelt, kan niet worden bedacht. Het laat zichzelf zien. Mensen die representeren( een bepaald familielid vertegenwoordigen) kennen elkaar niet en zeker de achtergrond is hen volkomen onbekend.

Welke thema’s kun je gebruiken voor een opstelling?

  • regelmatig terugkerende angst, boosheid, verdriet
  • ernstige schuldgevoelens
  • depressiviteit
  • problemen in de relatie
  • verwerken van een scheiding
  • bindingsangst
  • overlijden een dierbare
  • moeilijke beslissingen in het leven
  • negatieve gevoelens ten opzichte van jezelf
  • verstoorde familierelaties
  • ouder zijn van een kind met probleemgedrag
  • lichamelijke klachten zonder duidelijke aanwijsbare oorzaak
  • omgaan met ernstige ziekte
  • burn-out, stress of overspannen zijn
  • verslavingen
  • suïcide

Het is bizar om iemand te representeren en te ervaren en te voelen dat je in de energie komt te staan van diegene of datgene wat je representeert. Het is ook buitengewoon mooi om te zien dat als er iets verandert in de opstelling ( iemand neemt op uitnodiging van de begeleider/therapeut een andere positie in) er een beweging op gang komt in het familiesysteem. Een zoon heeft bijvoorbeeld een verantwoordelijkheid op zich genomen die eigenlijk bij zijn vader hoorde. Op het moment, als hij deze terug geeft met de woorden: dit is niet van mij, maar van jou, ik geef het aan jou terug, dan ontstaat er ruimte.

Zo ontstaat er balans in het familiesysteem. Het heeft daarna zijn uitwerking in het leven van diegene die de opstelling gedaan heeft ( en zelf aan de kant staat om waar te nemen wat er gebeurt), maar ook bij de andere familieleden, die van niets weten.